tg-me.com/environ_concerns/1735
Last Update:
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۲: فاجعۀ یک سوء تفاهمِ به ظاهر علمی و مسئلۀ آقازادهها
در پیوند با فایل پیوست
دهۀ شصت شمسی است. دانشگاهها پس از انقلاب فرهنگی تلوتلو خوران میخواستند سرپا شوند. به استاد دانشگاه همچون یک کارمند یا کارگر ساده نگریسته بودند. باد کاشتند تا بعدها طوفان درو کنند. موسسهای به نام کمبریج در انگلستان که هیچ ربطی به دانشگاه کمبریج ندارد، نامهای به یکی از سناتوران سابق انتصابی شاه مینویسد که از نظر این موسسه شما مرد علمی سال شدهاید، البته چیزی درحدود دویست دلار هزینه امور اداری است که باید ارسال فرمایید. در سال ۶۶ کسی حق نداشت که از وی نام ببرد (صفحۀ آخر فایل پیوست). یک دفعه رئیس فعلی فرهنگستان ادب فارسی از وی تجلیل می‌کند. در درون حاکمیت عدهای فریاد برداشتند که چه نشستهاید که خارجیها میدانند که ما چه گوهری داشتهایم و نمیدانستیم. عدهای میدانستند که چه خبر است، گفتند صدایش را درنیاورید حالا که به فکر افتادهاند که از یک متخصصِ دانشگاهی قدردانی کنند، مانع نشوید. محمود حسابی خیلی شانس آورد که با کارنامۀ بسیار ضعیف علمی ناگهان به یک بت idol تبدیل شد، خیابان و مدرسه جایزه گرفت و در کتابها آمد. متاسفانه یکی از اساتید خوب و نیک نام "لوحبان" هم در دام همین موسسه با همین دویست دلار و همین سوءتفاهم افتاد. یک کلاهبرداری ساده به آفت علم در کشور تبدیل شد، نه به خاطر کلاهبرداری بلکه به خاطر سوءتفاهمی که از علم در نگرش ما وجود دارد.
هیچ کس منکر خدمات اجرایی و آموزشی دکتر محمود حسابی نیست، اما هر چیز را در اندازه های واقعی خود باید نگریست. به نظر میرسد این وضعیت سرمنشاء یک سوءتفاهم بزرگ در علم شد که آثار مخرب و رو به گسترش آن را به صورت سونامی مقالات فاقد منطق اکتشاف علمی میبینیم. یک مثال آن پیشتر در کوری آموزشی و پژوهشی ۹ آمد.
سرچشمۀ این کوری شاید به دوران عیسی صدیق در تاسیس دانشگاه تهران در زمان پهلوی اول و حتی پیشتر برگردد. ما نیاز به یک بازنگری در نگاه خودمان به دنیا و به ویژه علم داریم. خیلی سریع برای این که انگیزۀ خود را برای کار علمی بالا ببریم، فوری آن را با عرفان، که شاید درجۀ غلظت آن در خونمان بالا باشد گره میزنیم. در کتاب استاد عشق در مورد دکتر حسابی کار به عرفون کشیده است. رسوخ این اندیشه در کتابهای درسی آموزش و پرورش کوری آموزشی و پژوهشی را به دانش آموزان هم سرایت میدهد. وقتی ببیند که چنتۀ محمود حسابی خیلی خالی است، دچار سرخوردگی خواهند شد. این پیام درستی به جوانان و نوجوانان نیست.
این دانش آموزان از دکتر خمسوی، یک فیزیکدان برجسته چیزی نمیدانند که مورد آزار دکتر حسابی و دیگران واقع شد که گوشه نشینی اختیار کرد. برخلاف ادعاهای آقا زاده‌ای که سرمنشاء همۀ دروغها در ملاقات، همپیالگی و پالوده خوریِ حسابی با بزرگان علم فیزیک دنیا بود، این دکتر غفاری، بازنشستۀ ناسا، بود که با بزرگانی چون لویی دوبروی، آینشتاین و اپنهایمر کار کرده و از بنیانگذاران ناسا است. کسی اسمش را نشنیده و وقتی که به ایران آمد، در دانشگاه تهران تحملش نکردند (فایل پیوست).
این آفت از بی‌سیاستی در زمینۀ علم و فناوری برمیخیزد. استمرار سیاست یک کشور را آگاه میسازد که کدام زمینه ها ضعف دارد و کجاها را باید ترمیم و اصلاح کرد. این بی سیاستی موجب شده است پژوهشگران از روی بلاتکلیفی کارهای انفرادی انجام دهند که به انگیزۀ ارتقای شغلی است اما پایدار و منسجم نیست. این انگیزهها، اعضای هیات علمی را به مهمترین عامل محدودیت تبدیل می‌کند زیرا برای اصلاحات آموزشی کمترین انگیزه را دارند، چون این آموزش به مهارتها و صلاحیت لازم برای موفقیت حرفهای دانشجویان بیتوجه است؛ یک نوع کوری آموزشی همین است. نکتۀ مهم این است که تهیۀ مقالات بدون نیروی ارزان و تقریباً مفت دانشجو ممکن نیست.
نتیجۀ کار یک آقازاده به فاجعه علمی و دروغ پراکنی انجامیده است و شاید خودِ دکتر حسابی فقید هیچ ارتباطی با موسسۀ کذایی کمبریج برقرار نکرده باشد. با این حال، کار دروغ گویی به جایی کشیده که در بلندگوی ملی صحبت از شرکت پدر بزرگوار در مسابقات دوچرخه سواری تور دوفرانس می‌کند و سندی هم برای آن ارائه نمیدهد (مراجعه کنید به ماهروز با عنوان فیزیکدان و دوچرخه سوار).
با الهام از محمد قائد، بهتر است آقازادۀ پدر شعر نو ایران، و آقازادۀ قلمزن ستیهنده و آقازادۀ یکی از آشناهای آلبرت آینشتاین در این طرفها موسسهای به نام شیادیران دات کام تاسیس کنند.
=============================================
(بخش پیشین، کوری آموزشی و پژوهشی ۱۱: چیزی نگذشته و چیزی هم نمانده است).
=============================================
کامران شریفی
دانشکدۀ دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
۱۴۰۲/۱۲/۲۰
https://www.tg-me.com/ksharifiRRB
BY دغدغه‌های محیط زیستی و دانشگاهی
Share with your friend now:
tg-me.com/environ_concerns/1735